Leerlingen laten hun hoogbegaafde vaardigheden zien

De A.S. Talmaschool in Rotterdam heeft een aparte afdeling voor hoogbegaafde kinderen: Quadratum. De directeur en de leerkrachten van deze afdeling willen zich niet alleen richten op wat kinderen volgens CITO moeten kennen en kunnen. Daarom gingen zij op zoek naar een systeem waarin zij vaardigheden van leerlingen in kaart kunnen brengen. Ze ontdekten Simulise: een platform waarop leerlingen bouwen aan een portfolio en waarin ze de ontwikkeling van vaardigheden inzichtelijk kunnen maken. Extern adviseur Janneke Breedijk en directeur Bert Wierenga vertellen waarom ze vaardighedenonderwijs belangrijk vinden en waarom ze kozen voor Simulise.

Quadratum bestaat uit zes groepen waarin hoogbegaafde kinderen voltijds onderwijs krijgen. Om de continuïteit te borgen heeft de school hoogbegaafdheidsspecialist Janneke Breedijk in de arm genomen. Zij begeleidt de school bij de ontwikkeling van het onderwijs en coacht de leerkrachten waar nodig.

Vaardighedenonderwijs

Eerder werkte de school al met een doelenlijst waarop een leerling kon aangeven waarmee hij aan de slag wilde. ‘We wilden doelen en vaardigheden koppelen aan opdrachten,’ vertelt Breedijk. ‘Als een kind samen met anderen aan een werkstuk heeft gewerkt, kun je na afloop zeggen: “Je moet beter samenwerken.” Maar wát moet een kind dan anders doen? En waar moet het aan werken?’ Om daar bewuster mee bezig te zijn, werken we met de Doelen voor Ontwikkeling van de SLO. In elk klaslokaal van Quadratum hangt een poster waarop deze doelen staan. Samen met de leerkracht bepaalt een leerling met welk doel hij aan de slag gaat, óf ze kijken samen naar welke doelen ze aan een opdracht willen verbinden.

Simulise

Vervolgens ging de school op zoek naar een digitaal systeem waarin de ontwikkeling van vaardigheden kan worden vastgelegd. Ze kwamen uit bij Simulise. ‘In Simulise kun je twee belangrijke dingen doen: een portfolio opbouwen én de ontwikkeling van vaardigheden bijhouden. Zo kun je vaardigheden makkelijk koppelen aan een opdracht. Bijkomend voordeel is dat de rubrics die kant-en-klaar in Simulise staan, grotendeels overeenkomen met de rubrics van de SLO.’

Ook directeur Bert Wierenga zag mogelijkheden in Simulise. ‘Met Simulise maak je het beeld dat je van een kind hebt compleet. Je kunt precies zien wat een leerling al kan en wat een logische volgende stap kan zijn. Daarmee is het een leerlingvolgsysteem en geen leerlingachtervolgsysteem. We kijken liever naar mogelijkheden voor verdere ontwikkeling dan naar “tekortkomingen” van een kind. Verder vind ik het prettig dat je ook eigen rubrics in Simulise kunt plaatsen. Onze leerlingen werken regelmatig aan een persoonlijk doel. Bijvoorbeeld: hoe kan ik iets op zo’n manier brengen dat wat ik wil zeggen goed overkomt. Daar kan de leerkracht dan samen met de leerling een rubric van maken en die in Simulise plaatsen.’

Portfolio

In Simulise kun je een portfolio opbouwen dat je heel je leven met je meeneemt. Ook dat ziet Wierenga als een pluspunt. ‘Kinderen stoppen niet met ontwikkelen als ze van Quadratum af gaan. Het portfolio blijft bewaard en in Simulise kunnen ze een prachtig compententieprofiel maken dat ze kunnen laten zien op een mogelijke stageplaats of vervolgopleiding. Daardoor past Simulise heel goed bij een levenlang leren.

Eigenaarschap

‘Kinderen beheren Simulise zelf. Het eigenaarschap ligt bij hen – dat past goed bij hoogbegaafde kinderen,’ vindt Wierenga. ‘Ze kunnen zelf mensen uitnodigen om mee te kijken of om een vaardigheid met een rubric te beoordelen. Dat kan de leerkracht zijn, maar ook een ouder of een sportdocent. Maar eigenlijk vind ik dat dit systeem geschikt is voor alle basisscholen. Zeker nu er op basisscholen steeds meer aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van 21e -eeuwse vaardigheden.’

Elke leerling zit een keer in de twee weken met een leerkracht aan tafel. ‘Dan wordt gereflecteerd op de doelen en gekeken naar volgende stappen.’

Training

Breedijk en Wierenga hebben het platform uitgebreid geprobeerd in een demo-omgeving. Maar voordat de school er echt mee gaat werken wordt het team getraind door Simulise. Wierenga: ‘We willen dat alle leerkrachten thuisraken in Simulise en alle mogelijkheden leren kennen. Daarom organiseren we een studiemiddag en komt een trainer van Simulise ons wegwijs maken. Dan weet iedereen hoe het werkt!’